Hasteko, mugikorreko aplikazioei buruz hitz egingo dut. Esan dezakegu alde onak eta alde txarrak dituela aplikazioak eta teknologia berrien erabilerak.
Sarreran esan dudan bezala alde onak eta alde txarrak dute aplikazioak. Alde onei erreparatuz Wathapp-aren alde onak; lagunekin, gurasoekin, familiarekin,... hitz egin dezakezula, "taldetik edo banaka", argazkiak edo bideoak pasa ditzakezula edo musika, bideo deiak al dezula edin edo bakarrik deia,... Instagram-aren alde onak, jendearekin al dezula hitz egin, bideoak edo argazkiak bidali, direktoak egin, argazkiak edo bideoak igo. YouTube-ren alde onak; bideoak ikusi ditzakegula, bideoak igo,... Bestalde, Wathapp-aren alde txarrak; mezuekin al dezula norbaiteri min egin,... Instagram-aren alde txarrak; jendea igo duen argazkiak edo bideoak hartu al dituela, zutaz far al duela egin, zurekin sartu al da,... Ondorioz, mina ahal dizute egin, zurekin sartu ahal dela jendea, zutaz far al dela egin,...zu gaizki al duzula pasa jendearen erruarengatik. Jendea debekatuta dauden gauzak egiten baditu neurriak hartuko dutela eta debekatuta dauden gauzak egin duen pertsonak gaizki bukatuko du. Beraz konponbidea hau ez gertatzeko izan daiteke erabilpen egokia egitea eta neurria jartzea erabiltzeko denborari. Erreportaia honetan soziolinguistikako kontzeptuez eta hizkuntzek jasaten duten arriskuei buruz hitz egingo dugu.
SOZIOLINGUISTIKA KONTZEPTUAK HIZKUNTZA TXIKIA-GUTXITUA: Hiztun gutxi duen hizkuntza. Adb: Txinera, Vietnamiera,... HIZKUNTZA HANDIA-NAGUSIA: Hiztun asko duen hizkuntza. Prestigio handia duena. Adb: Ingelesa,... HIZKUNTZA TRANSMISIOA: Komunitate bateko hiztunek seme-alabei euren hizkuntza irakastea. Adb: Gurasoek guri,... HIZKUNTZA KOMUNITATEA: Lehen hizkuntza bera duten edo hizkuntza berean mintzatzen diren pertsonen multzoa. Adb: Katalana/Katalanek,.... AMA HIZKUNTZA: Lehen hizkuntza, haurrak etxean gurasoengandik ikasitako lehen hizkuntza. Adb: Gaztelaniaz hitz egiten duten gurasoen seme-alabaren ama hizkuntza gaztelera da,...gaztelaniaz eta euskaraz hitz egiten duten gurasoen seme-alaben ama hizkuntza euskara eta gaztelania.. HIZKUNTZA NORMALIZAZIOA: Minorizatuta dagoen hizkuntza bat egoera horretatik atera eta gizarte-esparru eta funtzio guztietara hedatzeko prozesua. Adb: Euskararen kasua...eskolan “euskararen normalizazioaren” arduraduna Oskar da...berak sustatzen ditu: ikasleen euskara batzordea, Euskara Eguna, Euskara Kalera,...euskararen erabilera eskolan areagotu asmoz, normalizazio bidean. HIZKUNTZA FUNTZIONALA: Eremu eta funtzio formal nahiz informaletan erabiltzen den hizkuntza. Adb: Euskara batua ETBn, kalean euskalkiak-kaleko euskara,... DIGLOSIA: Ukipen-egoeran dauden bi hizkuntza edo hizkuntza-aldaeraren arteko mendekotasun egoera. Adb: Gaztelera eta Katalana,... ELEBIDUNA: Bi hizkuntza jakin eta erabiltzen dituen hiztun edo giza taldea. Adb: Gu,... ESTATUS EDO EGOERA: Egitura sozial jakin batean, pertsona edo hizkuntza batek besteen aldean duen lekua edo posizioa. Adb: Esperantoa, Ido, Interlingua,... ERABILERA EREMUA: Hizkuntza erabiltzen den esparru eta une guztien multzoa. Adb: Ingelesa Estatu Batuetan eta Erresuma Batuan,... HIZKUNTZA UKIPENA: Gizarte berean hizkuntza bat baino gehiago hitz egiten direnean, hizkuntza horien artean sortzen den erlazioa. Adb: Euskañol, Spanglish,... HIZKUNTZA OFIZIALA: Estatus ofiziala duen hizkuntza. Adb: Txinan Txinera,... HIZKUNTZA ORDEZKAPENA: Hizkuntza batek beste hizkuntza baten erabilera-eremua eta funtzioak irabaziz joatean gertatzen den prozesua. Adb: Gaztelera Euskarari,... HIZKUNTZEK JASATEN DITUZTEN ARRISKUAK Eragile politikoak: Eragile politikoak, hainbat erkidegotan hizkuntzak galdu izan arren, arrazoi nagusia. Historikoki, bi arrazoi hizkuntza aniztasunei gehien eragin diotenak: -Mundu berriaren kolonizazioa -Kultur kolonizazioa “Estatu bat, hizkuntza bat” ideia, Europako hainbat hizkuntza ahuldu egiten ditu. Eragile demografikoak: Eragileak, hizkuntz kopurua, horien banaketa eta hiztunek bere gizartean duten garrantzi sozialak dira. Eremu urriko hizkuntza ahaltsuen iraupena berma daiteke, hizkuntzari sozialki mesede egiten badio. Horregatik, migrazio-mugimenduak, krisi ekonomikoak, gerrak eta arrazoi politiko edo erlijiosoek; gertatzen dira. Aipagarria da, gurasoek transmititzea hizkuntza hori seme-alabei. Eragile ekonomiko eta sozialak: Arrazoi ekonomiko eta sozialek eraginda, hiztunek beren hizkuntza alde batera uzten dute. Kideek beren hizkuntza eta kultura baliogabeak direla uste dute, beraz, seme-alabak hizkuntza nagusia ikastea nahi dute, aukera hobeak izango dituztela uste dutelako. Hondamen naturalak eta eragindakoak: Hizkuntza asko daude egoera larrian eta hizkuntzak komunitate osoak desagertzen ari dira. Hondamen naturalak edo beste talde batzuek eragindako eraso fisikoak. Ondorio bezala aterako genuke, hizkuntza horiek ez galtzeko, hiztun berriak lortu edo gutxienez hiztunak ez galtzea lortu behar dugu. ¡AUPA, GUK AHAL DUGU! |
autorLotsatia eta alaia naiz. Eskulanak egitea gustatzen zait. Archivos
Enero 2019
CategorĂas |